Folat Nedir?

Folat Nedir?

Folat (vitamin B-9) kırmızı kan hücresi oluşumunda, sağlıklı hücre büyümesi ve fonksiyonu için önemlidir. Özellikle bayanlarda erken doğum sırasında, bebeklerde oluşabilecek beyin ve omurga sorunlarının azaltılması için oldukça önemli bir vitamindir.

 

Folat esas olarak koyu yeşil yapraklı sebzeler, fasulye, bezelye ve fındıkta bulunur. Aynı zamanda meyve grubundan Folat bakımından zengin olan besinler; portakal, limon, muz, kavun ve çilektir. Folatın sentetik formu folik asittir. Folik asit, prenatal vitaminlerin önemli bir bileşenidir; tahıllar ve makarnalar gibi pek çok takviye edilmiş gıdalarda bulunur.

 

Yapılacak ya da yapılmakta olan folat veya folik asit açısından zengin gıdalardan yoksun bir diyet, folat eksikliği sorununa yol açabilir. Folat eksikliği aynı zamanda, küçük bağırsağın yiyeceklerden besinleri emmesini (malabsorbsiyon sendromları) önleyen, çölyak hastalığı gibi rahatsızlıkları olan kişilerde de ortaya çıkabilir.

 

Yetişkinler için önerilen günlük folat miktarı 400 mikrogramdır (mcg). Gebeliği planlayan veya hamile kalabilmiş yetişkin kadınların, günde 400 ila 800 mcg folik asit alması gerektiği belirtilmektedir.

 

Folat ve Folik Asit Hakkında Yapılmış Araştırmalar

Özel durumlar için folat vitamin ve folik asit takviyeleri kullanımı üzerine yapılan araştırmalar şunları göstermektedir:

 

Doğum kusurları. Araştırmalar folik asit takviyelerinin nöral tüpün doğum kusurlarını önleyebileceğini göstermiştir. Kadınların ideal olarak gebe kalmadan 3 ay önce başlamak kaydıyla günlük prenetal vitamin alması, kadınların bu temel besinden yeterince faydalanmasını sağlamaya yardımcı olabilir.

 

Folik asit eksikliği: Beslenme folat eksikliği oral (ağız) yolla alınan folik asit takviyeleri ile tedavi edilebilmektedir. Bu tür bir eksiklik, folik asitle desteklenmiş tahıl ve makarna gibi yiyecekleri tüketen birçok ülkede uzun vadeli bir sorun olarak karşımıza çıkmamaktadır.

 

Kalp, damar hastalığı ve inme: Folik asit kandaki homosisteinin yüksek seviyelerini kontrol etmek için B-6 ve B-12 vitaminleri ile çalışmaktadır. Yükselmiş homosistein seviyeleri, kalp ve kan damarları (kalp damar hastalıkları) hastalıklarının riskini artırabilir.

 

Kanser: Bazı araştırmalar folatın çeşitli kanser riskini azaltabileceğini öne sürmektedir.

 

Depresyon: Bazı kanıtlar, folik asitin depresyon tedavisinde yararlı olabileceğini öne sürmektedir.

 

Bunaklık: Bunaklık probleminin önlenmesi için folik asit takviyesinin faydalı olduğunu destekleyen yeterli kanıt bulunmamaktadır

 

Folat Tüketimi

Folat tüketimi genellikle güvenlidir. Çoğu insan için, yiyeceklerden folat almak en iyisidir. Uygulayacağınız dengeli bir diyet genellikle ihtiyacınız olan her şeyi sağlar.. Bununla birlikte, hamile kalmayı planlayan, hamile kalabilen, hamile olan veya emziren kadınlar için folik asit takviyelerinin tüketimi önerilmektedir.

Folik asit takviyeleri ayrıca, vücudun folatı emme kabiliyetine müdahale eden zayıf diyetleri veya durumları olan kişilere de yardımcı olabilmektedir.

Folik Asit Takviyesi Kullanımının Güvenliği ve Yan Etkileri

Uygun dozlarda oral olarak kullanıldığında, folik asit takviyesi kullanımı güvenli olarak belirtilmektedir.

Ancak, kullanımının güvenli olarak kabul edilmesinin yanı sıra, oral yolla folik asit kullanımı olası yan etkilere de neden olabilir:

• Ağzınızda kötü tat
• Mide bulantısı
• İştah kaybı
• Kafa karışıklılığı
• Sinirlilik
• Uyku düzeni rahatsızlığı

Alerjisi olan kişiler folik asit takviyesine bir tepki gösterebilir. Folik asit tüketimine ilişkin belirtilen alerjik reaksiyon uyarı işaretleri ise şunlardır:

• Deri Döküntüsü
• Kaşıntı
• Kızarıklık
• Zor nefes alma

Vücudunuza alacağınız fazla folik asit idrarla atılır. Ancak, yüksek folat alımından kaynaklı folat yüksekliği, nörolojik etkileri geri dönüşümsüz hale gelene kadar vitamin B-12 eksikliğini maskeleyebilir. Bu durumun önüne tipik olarak, folik asit ve B-12 vitamininin günlük değerinin yüzde 100’ünü içeren bir takviye alınarak geçilebilir.

Folat Takviyesinin İlaçlarla Etkileşimi

Folat ve Folik asit takviyesinin ilaçlarla olan olası etkileşimleri arasında şunlar yer almaktadır:

• Antikonvülsanlar: Folik asidin fosfenitoin (Cerebyx), fenitoin (Dilantin, Phenytek) veya primidon (Mysoline) ile alınması, ilacın kandaki yoğunlaşmasını azaltabilir.

• Uyku Hapları: Folik asidi, merkezi sinir sistemi depresanı (barbitürat) olarak görev yapan bir ilaç ile almak ilacın etkinliğini azaltabilir.

• Trexal: Kanseri tedavi etmek için kullanılan bu ilaçla folik asit almak, ilacın etkinliğini olumsuz bir şekilde değiştirebilir.

• Pirimetin (Daraprim): Bu antimalarial ilaç ile folik asit almak ilacın etkinliğini azaltabilir.

 Kaynaklar:

• Folate. Micromedex 2.0 Healthcare Series.
• Folate: Fact sheet for health professionals. National Institutes of Health Office of Dietary Supplements.
• Kaushansky K, et al., eds. Folate, cobalamin, and megaloblastic anemias. In: Williams Hematology.

 

[yasr_visitor_votes size=”large”]