Kreatin Saç Döker mi?

Kreatinin erkek ya da kadınlarda saç dökmesi söz konusu değildir. Bu madde doğrudan saç döken bir yapıda yer almaz. Ancak saç dökülmesine yatkın olan kişilerin bu maddeyi sık tüketimi istenmeyen sonuçlar ortaya çıkarabilir. Kreatin fazla kullanılmaması gereken bir maddedir.

Kreatinin saç dökülmesine neden olduğu iddiası ilk olarak 2009 yılında yapılan bir çalışmada rugby oyuncularının kreatin alımı sonrasında DHT (Dihidrotestosteron) seviyelerinde bir artışa rastlanması ile ortaya çıkmıştır.

• DHT erkek cinsiyet hormonu olan testosteronun bir yan ürünüdür. Testosteron, bir enzim olan 5α-redüktaz (5-AR) ile reaksiyona girdiğinde, kıl folikülleri de dahil olmak üzere çeşitli vücut dokularında dihidrotestosteron (DHT) adı verilen bir hormon üretir. DHT erkek cinsiyetinin belirgin özelliklerinde etkili bir rol oynar. (Kalın ses, vücut kasları, yüz kılları.) (2,3) Güncel bilimsel bilgilere göz attığımızda DHT saç kökleriyle etkileşime girerek saç dökülmesine neden olabilmektedir. Öte yandan saç dökülmesinin daha farklı sebepleri de olabilir. (Genetik faktörler)
• BİLİMSEL VERİLER NE DİYOR?2009 yılında yapılan çalışmada (1) kreatinin gerçekten de DHT seviyelerinde bir artışa neden olabileceğini görüyoruz. Hatta çalışmada tüm rugby oyuncularına steroid testi yapılmış olup bu artışın anabolik steroidlerden gelmediği de anlaşılmıştır. Peki bu çalışmaya göre kreatin direkt olarak saç döker diyebilir miyiz? Gelin bilimsel çalışmalara bakmaya devam edelim.Bir dizi çalışma kreatinin testosteron üzerindeki etkilerini test etti. Sadece iki randomize kontrollü çalışmada, 6 gün boyunca günde 20 g kreatin takviyesi yapıldığında testosteronda önemli bir artış görüldü. (4,5) Buna ek olarak on farklı randomize kontrollü çalışma (6,7,8,9,10,11,12,13,14,15) ise kreatinin testosteron üzerinde etkisi bulunmadığını göstermiştir. Bu randomize kontrollü çalışmaların süresi 6 gün ile 10 hafta arasında değişmektedir ve 3 ila 25 g/gün arasında değişen kreatin monohidrat dozları kullanılmıştır. Kreatin malat kullanan bir randomize kontrollü çalışmada testosteron seviyeleri üzerinde hiçbir etki görülmemiştir. (16) Daha da önemlisi, bu randomize kontrollü çalışmalardan beşi, kreatinin DHT’ye dönüştürülen formu olan serbest testosteron üzerindeki etkilerini özel olarak test etmiştir. Bu çalışmaların hiçbirinde önemli bir artış gözlemlenmemiştir.
• Bu çalışmalar ile ilgili bilmemiz gereken bazı önemli detaylar ise şu şekilde:
  1. Bu çalışmaların tümü sağlıklı genç erkeklerde ve biri hariç tümü sporcularda veya diğer antrenmanlı bireylerler üzerinde yürütülmüştür.
  2. DHT’ye bakan ve bir artış gözlemlenen bir çalışmada, DHT normal aralıkta kalmıştır; bu nedenle kreatin DHT’yi artırsa bile yine de normal seviyesinden daha fazla saç kaybına neden olmayabilir.
  3. En önemlisi kreatin takviyesinin saç dökülmesi üzerindeki etkisi doğrudan araştırılmamıştır, bu nedenle yeterli bilimsel kanıt sağlanmadan kesin bir kanıya varamayız!

Sonuç olarak sadece bir çalışma kreatin-DHT ile bağlantısını inceledi (ve sadece erkeklerde), ancak diğer çalışmalar ise kreatinin testosteron seviyelerini etkilemediğini gösterdi. DHT’nin testosteronun bir yan ürünü olmasından ötürü kreatinin DHT’yi gerçekten arttırabilmesi konusundaki kanıtlar ve görüşler yetersiz görünmektedir. Yine de kreatin DHT’yi arttırabiliyorsa bile (ki yeterli kanıt yok) evet, saç dökülmesine katkıda bulunabilir. Ancak DHT’nin saç dökülmesine katkıda bulunan birçok faktörden sadece biri olduğunu unutmayın; Kan DHT seviyelerindeki artış saçınızın döküleceğini garanti etmez. Bugüne kadar hiçbir çalışma kreatinin saç dökülmesi üzerindeki etkilerini doğrudan incelememiştir.

 

[yasr_visitor_votes size=”large”]